۰۲۱-۵۸۱۲۹
nezarat@ircg.ir
۰۲۱-۵۸۱۲۹
nezarat@ircg.ir
با عنایت به اهمیت بازیهای رایانهای در نهادینه شدن فرهنگ و ارزشها و رشد شناختی و ذهنی تعامل کنندگان با آنها، به خصوص در کودکان و نوجوانان، به منظور اتخاذ راهبردی پویا مطابق با ارزشهای اسلامی، انقلابی و ملی برای ردهبندی سنی بازیهای رایانهای و در نتیجه افزایش سطح دانش، آگاهی و مهارت افراد و خانوادهها در انتخاب بازی رایانهای متناسب با ردههای سنی و در راستای اهداف مندرج در مقدمه اساسنامه بنیاد ملی بازیهای رایانهای مصوب جلسه 584 مورخ 1385/3/9 و اصلاحیه بند 3 ماده 2 آن در جلسه 700 مورخ 1390/8/7 شورای عالی انقلاب فرهنگی و به ویژه در اجرای مواد 2 و 3 اساسنامه یاد شده، شورای فرهنگ عمومی کشور در جلسه 665 و 666 مورخ 1395/4/22و 1395/5/5 «آیین نامه نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای» را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده 1 – واژهها و اصطلاحات:
واژهها و اصطلاحات زیر صرف نظر از هر مفهوم دیگری که داشته باشند، در این آییننامه با تعاریف زیر استفاده شدهاند:
1- «نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای»: نظامی زیر نظر بنیاد ملی بازیهای رایانهای است که ساز وکار ارزیابی و اعطای رده مشخص به یک بازی رایانهای را براساس مخاطرات تربیتی، فرهنگی، روحی و روانی و در صورت ضرورت، آثار مثبت آن برای گروههای مختلف سنی و سطح دشواری و میزان مهارتهای لازم برای انجام بازی رایانهای تعیین میکند.
2- «بنیاد»: بنیاد ملی بازیهای رایانهای؛
3 - «اساسنامه»: اساسنامه بنیاد ملی بازیهای رایانهای مصوب جلسه 584 مورخ 1385/3/9 و اصلاحیه آن در جلسه 700 مورخ 1390/8/7 شورایعالی انقلاب فرهنگی؛
4 - «شورا»: شورای فرهنگ عمومی کشور.
ماده 2 – بنیاد در اجرای بندهای 1 و 3 ماده 2 و بندهای 3 و 5 ماده 3 اساسنامه، به منظور امکان سنجش و انتخاب بازیهای رایانهای مناسب با توجه به ردهسنی اشخاص و با استفاده از نظرهای متخصصان مختلف از قبیل متخصصان روانشناسی، جامعهشناسی و علوم و معارف اسلامی؛ «نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای» را تدوین میکند و براساس معیارهای کلی فرهنگی مندرج در این آییننامه، علائم مشخصهای را برای ردهسنی مناسب تعاملکنندگان با بازیهای رایانهای طراحی و برای درج بر روی بازیهای رایانهای تجویز و بر رعایت و اجرای آن نظارت میکند.
ماده 3 – در راستای تحقق بندهای 1 و 2 ماده 2 و بند 6 ماده 3 و همچنین اهداف مندرج در مقدمه اساسنامه، بنیاد با ملاحظه سیاستهای جامع زیر برای ارزیابی و تخصیص ردهسنی مناسب به بازیهای رایانهای اقدام میکند:
1- توجه به جنبههای مختلف اثرگذار از قبیل دینی و مذهبی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، روانی و جسمی در تعاملکنندگان با بازیهای رایانهای؛
2- ترویج و فرهنگسازی با استفاده از معیارها و سبک زندگی ایرانی – اسلامی در ساخت بازیهای رایانهای داخلی و ممانعت از نشر، توزیع و عرضه بازیهای ناقض قوانین جمهوری اسلامی ایران و ارزشهای بنیادین و بومی جامعه ایرانی و انقلاب اسلامی؛
3- توجه به آثار مثبت بازیهای رایانهای از جمله تقویت حس حقیقتجویی و کاوش، خلاقیت و ابداع، خیرخواهی، کمالخواهی و اعتماد به نفس، تحکیم خانواده؛
4- افزایش مهارتهایی نظیر حسی، حرکتی، حل مسأله، استدلال و منطق، گفتگو، همکاریهای گروهی و رقابت.
ماده 4 – به منظور اجرای قسمت اخیر بند 3 و بند 6 ماده 3 اساسنامه، با توجه به شدت و ضعف هر یک از معیارهای مندرج در این آییننامه، براساس بررسی کارشناسان نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای، نتایج باید در قالب علائم مشخصه در چهارچوب گروههای سنی زیر ارائه شوند و اعطای آن به یک بازی رایانهای نشان دهنده کم خطر بودن بازی رایانهای مزبور برای استفاده گروه سنی مرقوم در آن است.
1 - علامت ردهبندی گروه سنی مثبت 3 سال.
2 - علامت ردهبندی گروه سنی مثبت 7 سال.
3 - علامت ردهبندی گروه سنی مثبت 12 سال.
4 - علامت ردهبندی گروه سنی مثبت 15 سال.
5 - علامت ردهبندی گروه سنی مثبت 18 سال.
تبصره : نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای میتواند با سنجش آثار مثبت فرهنگی و اجتماعی بازیهای رایانهای و همچنین با توجه به سطح دشواری و میزان مهارتهای لازم برای استفاده و تعامل با آنها، علائم مشخصه دیگری طراحی و برای درج بر روی بازیهای رایانهای تجویز کند.
ماده 5 – در راستای اجرای قسمت اخیر بند 3 و بند 6 ماده 3 اساسنامه، معیارهای کلی نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای در تخصیص ردهسنی به یک بازی رایانهای به شرح زیر است:
1- معیار سلامت: به بازیهای رایانهای فاقد هرگونه محتوای آسیبرسان از نظر نظام ردهبندی سنی بازیهای رایانهای، ردهبندی سنی بالای سه سال برای انتشار در ایران تعلق میگیرد.
2- معیار خشونت: تخصیص ردهبندی سنی بالای 3 سال به آن دسته از بازیهای رایانهای صورت میگیرد که فاقد هرگونه خشونت باشند. با توجه به میزان و چگونگی استفاده از خشونت و نمایش صحنههای خونین در بازیهای رایانهای، ردهسنی بیش از 7 سال تا 18 سال برای انتشار در ایران به آنها تعلق میگیرد.
3- معیار استفاده از دخانیات: درصورت مشاهده مصرف مواد دخانی در بازیهای رایانهای، با در نظر گرفتن موضوعات و شرایط مختلف آن از قبیل آن که مصرف مواد دخانی توسط قهرمان داستان بازی رایانهای صورت پذیرد یا آن که استفاده از مواد دخانی امتیاز به شمار آید، به اینگونه بازیهای رایانهای ردهبندی سنی 3 و 7 سال اعطا نمیشود و ردهسنی بیش از 12 سال تا 18 سال برای انتشار در ایران به آنها تعلق میگیرد.
4- معیار ترس: به بازیهای رایانهای که با ایجاد ترس در بازیکنان از طریق ایجاد محدودیت دید، صدا از منابع نامشخص، تصاویر و موسیقیهای ترسناک، مواجهه با هیولا و بروز اتفاقات به شدت ناگوار و مانند آنها، نوعی احساس درونی مبنی بر عدم امنیت و بیاعتمادی، استرسهای مزمن و بیماریهای قلبی و تنفسی و حس بدبینی و رفتارهای محافظه کارانه در بازیکنان ایجاد میکند، ردهبندی 3 و 7 سال اعطا نمیشود و ردهسنی بیش از 12 سال تا 18 سال برای انتشار در ایران به آنها تعلق میگیرد.
5- معیار هنجار اجتماعی: به بازیهای رایانهای که در آنها از کلمات و رفتارهای ناشایست و ناقض ارزشهای اجتماعی و فرهنگی و نقض قانون از قبیل مردم آزاری یا ناسزا استفاده شود، با توجه به نوع گفتار و رفتار و تعداد دفعات استفاده از آن و شرایط و محیط بازی رایانهای، ردهبندی سنی 3 و 7 سال اعطا نمیشود و ردهسنی بیش از 12 سال تا 18 سال برای انتشار در ایران به آنها تعلق میگیرد؛ مگر در مواردی مذکور در بند 6 – 5 ماده 6 این آییننامه هیچ ردهبندی سنی به آنها تخصیص نمییابد.
6- معیار ناامیدی: به بازیهای رایانهای که در آنها با ایجاد ناامیدی در بازیکنان بازی رایانهای اعم از این که اتفاقات بازی رایانهای باعث ایجاد نوعی عذاب وجدان و احساس گناه یا غم عمیق در بازیکن شود یا او را دچار ترس و سردرگمی کند یا با انجام بازی رایانهای تلقی زندگی پوچ و بیمعنی کند، ردهبندی سنی 3 و 7 سال اعطا نمیشود و ردهسنی بیش از 12 سال تا 18سال برای انتشار در ایران به آنها تعلق میگیرد.
ماده 6 : تخصیص ردهسنی به بازیهای رایانهای دارای محتواهای مجرمانه یا آسیبرسان فرهنگی و اجتماعی فردی در موارد مشروح زیر ممنوع است:
1- دارابودن محتواهای خلاف عفت و اخلاق حسنه ازقبیل: اشاعه فحشاء و انحرافات جنسی و منکرات یا تحریک و تشویق و ترغیب به انجام آنها، موسیقیهای غیرمجاز و انجام حرکات موزون و تحریک آمیز؛
2- دارابودن محتواهای خلاف مقدسات دینی و اسلامی جامعه ایرانی از قبیل: دارا بودن محتواهای مخالف اسلام یا ترویج دهنده عقاید گروهها و فرقههای انحرافی، توهین و هتک حرمت به انبیاء و ائمه معصومین (ع) و مراجع تقلید.
3- دارا بودن محتواهای خلاف امنیت و آسایش عمومی از قبیل: تبلیغ علیه نظام، اختلال در وحدت ملی و اختلال در نظم عمومی کشور، انتشار محتواهای خلاف قانون اساسی و ارزشهای بنیادین انقلاب اسلامی.
4- دارا بودن محتواهای تحریک آمیز و ترغیب کننده به ارتکاب جرم یا ترویج کننده قانون شکنی از قبیل: ترویج مصرف مواد مخدر، روانگردانها و مشروبات الکلی و تبلیغ استفاده از سیگار و دخانیات.
5- ناهنجاری های اجتماعی و فرهنگی که لزوماً جرم هم نیستند از قبیل: رفتارهای غیرمؤدبانه، استفاده از کلمات رکیک و نامناسب، خشونت و صحنههای قساوت آمیز و شکنجه.
ماده 7 – به منظور اجرای مناسب مفاد این آییننامه، نهادها و دستگاههای زیر وظایفی به شرح ذیل را بر عهده دارند:
1- در اجرای بند 3 اصلاحی ماده 2 اساسنامه، بنیاد باید پیش از صدور مجوزهای نشر بازیهای رایانهای در سراسر کشور، ازتخصیص ردهسنی مناسب به بازیهای رایانهای، اطمینان یابد و سپس نسبت به اعطای مجوزهای مربوط اقدام کند.
2- در اجرای بند 2 ماده 3 اساسنامه، بنیاد باید محتواهای آموزشی لازم درخصوص آشنایی با نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای را تهیه کند و در اختیار نهادها و دستگاههای مختلف فرهنگی قرار دهد.
3- نشر، توزیع و عرضه بازیهای رایانهای بدون ارزیابی و تخصیص ردهبندی سنی «نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای» به هر طریق و با هر عنوان ممنوع است و با متخلفین برابر قوانین و مقررات جاری کشور با هماهنگی نیروی انتظامی و دستگاه قضایی برخورد میشود.
4- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و شهرداریها مکلف هستند، هماهنگی و همکاری مؤثر را با بنیاد برای معرفی نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای به خانوادهها و اقشار مختلف مردم انجام دهند.
5- وزارت آموزش و پرورش مکلف است با همکاری بنیاد، آموزشهایی را در مورد نحوه تعامل با بازیهای رایانهای و نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای برای دانشآموزان مقاطع مختلف تحصیلی ارائه دهد.
6- سایر نهادها و دستگاههای دستاندرکار فرهنگی کشور با استفاده از کلیه ظرفیتهای خود، باید برای شناساندن نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای با بنیاد همکاری و مساعدت کنند.
ماده 8 – بنیاد برای بررسی وضعیت روند اجرای این آییننامه و امکان پالایش فرهنگی جامعه در زمینه بازیهای رایانهای موظف است؛
گزارشهای سالانه تعداد بازیهای رایانهای بررسی شده در نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای و ردهبندیهای تخصیصیافته در دستهبندیهای مشخص و همچنین میزان همکاری و هماهنگی سایر نهادهای فرهنگی کشور برای ترویج نظام ارزیابی و ردهبندی سنی بازیهای رایانهای در اجرای مفاد این آییننامه را به شورا ارائه دهد تا این شورا همه ساله هماهنگیهای لازم را برای اجرای دقیق این آییننامه و در صورت لزوم اتخاذ تدابیر جدید فراهم آورد.
ماده 9 – این آییننامه در 9 ماده و 1 تبصره در جلسه 665 و 666 مورخ 95/4/22 و 95/5/5 شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسید.
دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی