۰۲۱-۵۸۱۲۹
nezarat@ircg.ir
۰۲۱-۵۸۱۲۹
nezarat@ircg.ir
بازیهای رایانهای دارای تاثیرات مثبت و منفی میباشد که نتایج نشان میدهد پیامدهای منفی شامل آن دسته از اثرات بر تمام ابعاد وجودی انسان که در نهایت منجر به آسیبهای جسمانی، روانی، افت و عقبرفت، ناکامی، عدم موفقیت و احساس بیانگیزه بودن، ناکارآمدی و موارد مشابه میشود. تاثیرات مثبت شامل آن دسته از اثرات بر تمام ابعاد وجودی انسان که در نهایت موجب رشد و پرورش، سلامتی جسمانی، بهداشت روانی، پیشرفت، موفقیت و موارد مشابه میشود.
تاثیرات مثبت و منفی بازیهای رایانهای بر بازیکنان در سنین مختلف
1.تعریف تاثیرات مثبت و منفی
تاثیرات مثبت | شامل آن دسته از اثرات بر تمام ابعاد وجودی انسان که در نهایت موجب رشد و پرورش، سلامتی جسمانی، بهداشت روانی، پیشرفت، موفقیت و موارد مشابه میشود. |
تاثیرات منفی
| شامل آن دسته از اثرات بر تمام ابعاد وجودی انسان که در نهایت منجر به آسیبهای جسمانی، روانی، افت وعقب رفت، ناکامی، عدم موفقیت و احساس بیانگیزه بودن، ناکارآمدی و موارد مشابه میشود. |
2.لیست تاثیرات مثبت و منفی
تاثیرات | جسمانی | روحی، روانی، احساسی و سایر |
مثبت | - هماهنگی دیداری- حرکتی | - لذت، شادی واحساس انگیزه |
منفی |
| - اعتیاد، احساس پوچی و بیانگیزگی |
هماهنگی دیداری – حرکتی
3. تاثیر بازی رایانهای بر هماهنگی دیداری – حرکتی بر اساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | با رعایت اصل سهولت و ساده بودن کامل و قابل تجزیه و تحلیل بودن بازی قابلیت پرورش یافتن دارد. |
7+ | با رعایت اصل سهولت و ساده بودن نسبی و قابل تجزیه و تحلیل بودن بازی قابلیت پرورش یافتن دارد. |
12+ | با رعایت اصول استاندارد از جمله مدت زمان انجام بازی، محدودیتی برای پرورش این مهارت وجود ندارد. |
15+ | با رعایت اصول استاندارد از جمله مدت زمان انجام بازی، محدودیتی برای پرورش این مهارت وجود ندارد. |
18+ | با رعایت اصول استاندارد از جمله مدت زمان انجام بازی، محدودیتی برای پرورش این مهارت وجود ندارد. |
4. تاثیر بازی رایانهای بر کسب لذت و شادی براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در هر سنی، لذت و شادی ناشی از بازی وجود دارد به خصوص چنانچه بازی، مناسب و با رعایت اصول و استانداردهای لازم انجام شود، میتواند منجر به کسب تجربه لذت و شادی شود. در سنین پایینتر به دلیل آشنا شدن با این دنیای جدید لذت و شادی ناشی از آن بیشتر است. |
7+ | در این سن نیز به دلیل رشد سطح توانایی و تفکر و نگرشهای جدید، لذت آن همواره وجود دارد. |
12+ | در این سن به دلایلی چون همراه شدن با همسالان یا تجربه بازی گروهی و دو نفری و ... شخص میتواند لذت و شادی متفاوتتری را تجربه کند. |
15+ | در این سن نیز به دلایل انجام برخی بازیها چون بازی آنلاین و اشتیاق به کسب برخی تجارب این شادی و لذت بیشتر است. |
18+ | در این سن برای برخی از افراد میتواند آن حس لذت و شادی وجود داشته باشد و برای برخی به دلیل اینکه وارد دوره دبیرستان، کنکور و یا شغل و کسب درآمد میشوند چندان جذابیتی نداشته باشد تا در نهایت منجر به کسب شادی و نشاط شود. |
مهارتهای تفکر
5. تاثیر بازی رایانهای بر پرورش مهارت تفکر براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن پرورش تفکر بخصوص از نوع خلاق با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد دارد. |
7+ | در این سن پرورش تفکر بخصوص از نوع خلاق و حل مسئله با انجام بازی رایانه ای مناسب قابلیت رشد دارد. |
12+ | کودکان از سن 7 سال به بعد روابط منطقی را درک میکنند و میتوانند با استفاده از شیوههایی چون طبقهبندی به طور منطقی استدلال نمایند پرورش تفکر بخصوص از نوع منطقی، تفکر خلاق، حل مسئله، استراتژی، انتقادی و... با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد دارد. |
15+ | در این سن پرورش تمام ابعاد و انواع تفکر با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد دارد. |
18+ | در این سن پرورش تمام ابعاد و انواع تفکر با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد دارد. |
مهارتهای شناختی
6. تاثیر بازی رایانهای بر پرورش مهارتهای شناختی براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن قابلیت کسب مهارتهای شناختی به خصوص از نوع مهارت تفکر و توجه، حل مسئله در سطوح پایین در وجود کودکان ایجاد میشود، از بازیهای رایانهای نیز چنانچه با رعایت اصول و استانداردهای لازم باشد جهت رشد این قابلیت میتوان بهره گرفت. |
7+ | در این سن رشد مهارتهای شناختی به خصوص از نوع خواندن، یادگیری، به یاد آوردن، طبقهبندی، حل مسئله در سطوح بالاتر از مرحله قبلی علاوه بر مهارتهای قبلی در وجود کودکان با رعایت اصول و استانداردهای لازم در بازیهای رایانهای، قابلیت پرورش داد. |
12+ | در این سن میتوان به رشد مهارتهای شناختی به خصوص از نوع استدلال، استنباط و استنباط علاوه برمهارتهای قبلی در وجود کودکان پرداخت، از بستر بازیهای رایانهای نیز چنانچه با رعایت اصول و استانداردهای لازم باشد می توان بهره گرفت. |
15+ | در این سن متناسب با نیازهای شناختی این سن، میتوان به رشد تمام مهارتهای شناختی توسط بازیهای رایانهای پرداخت. |
18+ | پرورش این قابلیت همانند مرحله قبل میباشد، اما نکته قابل توجه این است که در سنین قبلی این قابلیت بیشتر و راحتر میتواند مستعد رشد بوده باشد. |
کارکردهای عالی ذهن
7. تاثیر بازی رایانهای بر پرورش کارکردهای عالی ذهن براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن کارکردهای نخسین ذهن نسبت به کارکردهای عالی ذهن بیشتر قابلیت پرورش دادن دارد و برخی کارکردهای عالی ذهن از جمله توجه و زبان با بازیهای رایانهای اگر به مدت زمان زیادی انجام نشود و بازی مناسبی متناسب با اصول و استانداردهای لازم باشد، کارکردهای عالی ذهن قابلیت پرورش پیدا میکنند. |
7+ | برخی از کارکردهای عالی ذهن از جمله تقویت حافظه، تفکر، یادیاری و مقایسه علاوه بر کارکردها در سنین قبلی قابلیت اتفاق افتادن دارند. |
12+ | برخی از کارکردهای عالی ذهن از جمله استدلال منطقی علاوه بر کارکردها در سنین قبلی قابلیت پرورش یافتن دارند. |
15+ | تمام کارکردهای عالی ذهن قابلیت پرورش دادن دارند. |
18+ | تمام کارکردهای عالی ذهن قابلیت پرورش دادن دارند. |
پرورش هوش
8. تاثیر بازی رایانهای بر پرورش هوشهای چندگانه براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن؛ امکان ورود به مراحل اولیه پرورش انواع هوش، بسته به محتوای بازی وجود دارد. اما از بین آنها، هوش موسیقیایی، هوش تصویری-فضایی، هوش جنبشی-حرکتی، هوش کلامی-زبانی با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد بیشتری دارند. |
7+ | در این سن؛ امکان پرورش انواع هوش بسته به محتوای بازی وجود دارد. اما از بین آنها هوش موسیقیایی، هوش برونفردی، هوش منطقی- ریاضی هوش تصویری-فضایی، هوش جنبشی-حرکتی، هوش کلامی-زبانی با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت پرورش بیشتری دارد. |
12+ | در این سن؛ قابلیت و امکان پرورش انواع هوش طبق نظریه گاردنر بسته به محتوای بازی وجود دارد. |
15+ | در این سن انواع هوش طبق نظریه گاردنر با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد دارد. |
18+ | در این سن انواع هوش طبق نظریه گاردنر با انجام بازی رایانهای مناسب قابلیت رشد دارد. |
9. تاثیرات منفی جسمانی ناشی از بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | تاثیرات منفی جسمانی مربوط به درد گرفتن و خشک شدن بخش های مختلف بدن شامل گردن، کمر، مچ دست و .... برای این سن نسبت به سنین بالاتر کمتر یا به عبارتی ناپایدارتراست و قابلیت نتیجه گرفتن از درمان دردهای ناشی از این عوارض جسمانی را دارد. مشکل چاقی در این سن در اثر بازیهای رایانهای کمتر است، چراکه کودکان به بازیهای آزاد و جنب و جوش مانند فوتبال هم علاقمند هستند و در کنار انجام چنین بازیهایی، بازیهای آزاد هم انجام میدهند. متقابلا؛ در مورد مشکل بینایی و ضعیف شدن آن، در سنین پایین بیشتر از سنین بالا تاثیرگذار است و میتواند زمینه ضعیف شدن چشم و عینکی شدن را فراهم کند و این ضعف بینایی تا یک سنی ادامه پیدا میکند اما از سنی به بعد چشم ها فقط خسته میشوند. |
7+ | در این سن تاثیرات منفی جسمانی مربوط به درد و خشک شدن بخش های مختلف بدن شامل گردن درد، مچ دست و ....برای این سن نسبت به سنین بالاتر کمتر و نسبت به سنین پایین بیشتر است. مشکل چاقی در این سن در اثر بازیهای رایانهای میتواند کم باشد ، چراکه کودکان به بازیهای آزاد مانند فوتبال هم علاقمند هستند و در کنار انجام چنین بازیهایی، بازیهای آزاد بخصوص در مدرسه در زنگ ورزش و تفریح هم انجام میدهند. اما همچنان مانند دوره قبلی، در مورد مشکل بینایی و ضعف آن تاثیرگذاری آن در سنین پایین بیشتر از سنین بالا است و میتواند زمینه ضعیف شدن چشم و عینکی شدن را فراهم کند. |
12+ | در این سن تاثیرات منفی جسمانی مربوط به درد و خشک شدن بخش های مختلف بدن شامل گردن درد، مچ درد و ....برای این سن نسبت به سنین بالاتر کمتر و نسبت به سنین پایین بیشتر است. مشکل چاقی در این سن در اثر بازیهای رایانهای میتواند شروع شود، شخص در این سن، علاقه بیشتری به انجام بازی رایانهای نسبت به بازی آزاد داشته و علاقه او نسبت به سایر بازیها رو به افول است. اما همچنان مانند دوره قبلی، در مورد مشکل بینایی و ضعف آن تاثیرگذاری آن در سنین پایین بیشتر از سنین بالا است و میتواند زمینه ضعیف شدن چشم و عینکی شدن را فراهم کند. |
15+ | در این سن نیز تاثیرات منفی جسمانی مربوط به درد و خشک شدن بخشهای مختلف بدن شامل گردن درد، مچ درد و ....برای این سن نسبت به سنین بالاتر کمتر و نسبت به سنین پایین بیشتر است. گزارش شده است که مشکل چاقی در این سن در اثر بازیهای رایانهای در برخی نوجوانها مشاهده شده و از طرفی با زیاد شدن اشتها به دلیل قرار گرفتن فرد در سن رشد و نوجوانی همراه بوده که عامل تشدید کنندهای برای این مسئله بوده است، از طرفی زندگی آپارتمانی و بی تحرکی بسترساز آن نیز میتواند باشد که فرد را به شدت به لحاظ سایر سلامتیها در جسم به خطر میاندازد، شخص در این سن، علاقه بیشتری به انجام بازی رایانهای داشته و علاقه او نسبت به سایر بازیها رو به افول است. اما همچنان مانند دوره قبلی، در مورد مشکل بینایی و ضعف آن تاثیرگذاری آن در سنین پایین بیشتر از سنین بالا است و میتواند زمینه ضعیف شدن چشم و عینکی شدن را فراهم کند. |
18+ | تاثیرات منفی جسمانی مربوط به درد و خشک شدن بخشهای مختلف بدن شامل گردن درد، مچ درد و ....برای تمام سنین در صورت که اصول بازی رعایت نشود یکسان است ولی در این سن شخص بیشتر مستعدتر برای درگیر شدن با این مشکلات و مشکل آرتروز و ...می شود ، بخشی از دردها مربوط به معده درد زمانی اتفاق میافتد که شخص غرق در انجام بازی شود و بارها و بارها غذا خوردن را فراموش کند. در مورد چاقی مانند مرحله قبلی رشد است. در این سن دیگر چشم ها ضعیف نمیشوند چون در سنین قبلی اگر قرار باشد این اتفاق بیافتد افتاده است و از این سن به بعد، چشمها فقط خسته و خشک و حساس میشوند. |
10. ترس ناشی از بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن به دلیل اینکه کودکان توانایی درک، تجریه و تحلیل مسائل و اتفاقات را ندارند و نمیتوانند واقعیت را از غیر واقعیت و تخیل تشخیص دهند، در صورت مشاهده تصاویر ترسناک، بیشترین تاثیر منفی را دریافت خواهند کرد، والدین میتوانند از طریق بازیهای غیر رایانهای و قصهگویی ویژه درمان این مشکل همراه با مشاوره گرفتن از مشاور کودک به درمان آن اقدام کنند. |
7+ | در این سن کودکان در مرحله دستیابی به تفکر عینی بوده و نسبت به مرحله قبل به توانایی درک و تجریه و تحلیل مسائل و اتفاقات و تشخیص واقعیت را از غیر واقعیت و تخیل دست مییابند، اما با این حساب، مشاهده صحنههای ترسناک در ذهن، روان و عملکرد آنها بشدت تاثیرگذار است و به روال عادی زندگی آنها مانند خواب، تنها حضور داشتن در جایی و ....لطمه خواهد زد، در صورت عدم توجه والدین و درمان به موقع، این مشکل میتواند زمینه ساز سایر مشکلاتی چون استرس گردد، والدین میتوانند از طریق برخی بازیهای غیر رایانهای، همراهی در مواجه شدن با منبع ترس، دلداری دادن، گفتگو دربارۀ آن صحنه ترسناک و در ادامه آگاهسازی کودکان از هدف بازی سازان و...همراه با دریافت مشاوره از مشاور کودک به رفع این مشکل بپردازند. |
12+ | در این سن کودک در حال ورود به مرحله نوجوانی و دستیابی به تفکر انتزاعی هست، نسبت به مرحله قبل توانایی بیشتری در تجزیه و تحلیل مسائل، وقایل و پدیدهها را دارد، آنها تا حدودی میتوانند درک کنند که صحنههای مشاهده شده در بازی یک دنیای ساخته شده توسط طراحان و سازندگان بازی است، خصوصا اگر والدین به آنها در شکل گیری این طرز فکر یاری رسانند. با این وجود مشاهده تصاویر ترسناک در کیفیت زندگی بخصوص کیفیت خواب آنها تاثیر بسیاری خواهد داشت. شخص سعی میکند، با الگوگیری از قهرمان داستان در تصوراتشان یا به مبارزه با عوامل ترس بروند یا شکلکها و رفتارهای موجودات ترسناک را از خود نشان دهند. صحبت کردن منطقی، همراهی در مواجه شدن با منبع ترس، دلداری دادن، گفتگو دربارۀ آن صحنه ترساک و در ادامه آگاهسازی کودکان از هدف بازی سازان و از روش حساسیت زدایی استفاده کنند، بهتر است والدین پیش از آنکه به حساسیت زدایی فرزندانشان نسبت به ترسشان بپردازند، راه حل هایی را برای خنثی کردن اضطراب او پیدا کنند، در نهایت بتوانند با دریافت مشاوره از مشاور کودک به رفع این مشکل بپردازند. |
15+ | در این سن شخص در مرحله نوجوانی قرار گرفته و به تفکر انتزاعی، انتقادی و منطقی دست یافته است، نوجوانها بشدت از هم سالانشان تاثیر و تقلید میکنند، عامل جنسیت در تعیین گرایش به بازیهای ترسناک در این سن تاثیرگذار بوده و پسرها با تقلید و تاثیرپذیری از دوستانشان، گرایش به بازیهای ترسناک را عامل شجاعت، جرات، دلاوری، شهامت و نترس بودنشان میدانند، برخی از آنها مطلعاند که صحنههای ترسناک فقط ساخته دست بازیسازان است و نباید در زندگی واقعی آنها تاثیر بگذارد اما برخی از آنها ناخودآگاه تحت تاثیر قرار میگیرند و نمیتوانند ترسشان را کنترل کنند وآسیب میبینند، برخی از آنها نیز بازی را به تقلید از دوستانشان و تلقین اینکه نباید کم بیاورم و بترسم و از دوستانم عقب بیافتم انجام میدهند و حتی به تقلید از دوستانشان تفکراتی که باعث ایجاد ترس و تجسم صحنههای ترسناک شده است را از خود دور میکنند تا باور و اثبات کنند که شجاع و نترس هستند. |
18+ | در این سن شخص میتواند به تمام مهارتهای تفکری دست یابد اما درجه و شدت آن بستگی به سبک تربیتی والدین، تجارب و آموختههای قبلی او دارد. چنانچه شخص در این سن تفکر نقاد پرورش یافتهای داشته باشد، میتواند اطلاعاتی که مغز او دریافت میکند را پالایش کرده و مفید و واقعی را از غیر مفید و غیر واقعی تشخیص دهد، بازیهای ترسناک را انجام میدهد اما اگر میتواند تحت تاثیر آن قرار نگیرد، البته عامل تفاوتهای فردی را نباید انکار یا نادیده گرفت، در صورتی که شخص از صحنه ترسناک مشاهده شده ترس داشته باشد، به او توصیه میشود که از انجام چنین بازیهایی خودداری نماید. |
اعتیاد به بازیهای رایانهای
11. اعتیاد به بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن مدیریت اوقات فراغت و برنامههای کودک بر عهده والدین میباشد، چنانچه آنها عمدا یا غیرعمدا کودک را با دنیای بازی که برای او جذاب، لذت بخش و سرگرم کننده است آشنا کنند، میتوانند زمینه این گرایش را براحتی ایجاد و حتی او را دچار مشکل اعتیاد به این نوع بازیها کنند، در صورتی که سنین قبل از شش سالگی بهترین سنین برای رشد و پرورش برخی از مهارتها، شکلگیری برخی نگرشها و رفتارها است که مستلزم انجام بازی آزاد و غیررایانهای است، که با انجام این نوع بازیها کودک از آن بستر غنی که موجب رشد ابعاد مختلف وجودی او میشود محروم می ماند. |
7+ | در این سن می توان کودک را آرام آرام با بازیهای رایانهای تائید شده در ردهبندی سنی اسرا آشنا نمود، چراکه؛ در بستر بازیهای رایانهای در صورت درست انتخاب شدن، میتوان به پرورش برخی از ابعاد وجودی کودکان پرداخت. ولی قبل از در اختیار قرار دادن بازی برای او، باید قوانینی در جهت میزان و نحوه استفاده از پلتفرم انجام آن بازی توسط والدین تعیین شود، به طوریکه کودک احساس نکند که این حرکت از سوی والدین یک وظیفه است، بلکه باید آگاه باشند که این یک امتیاز است که در صورت نقض قوانین از او سلب خواهد شد. |
12+ | در این سن کودک فقط از خانواده خود آموزش و تاثیر نمیپذیرد بلکه از دوستان و همسالان خود تاثیر پذیرفته و اطلاعاتی را کسب کرده و به کار می برد که با توجه به علائق خود و دوستانش است، شاید درمورد یک بازی هیچ اطلاعات و علاقهای نداشته باشد، اما چون فقط دوستش بازی میکند او هم علاقمند به انجام این بازی میشود. در این سن اگر والدین نوجوان را تحقیر، سرزنش و با او روابط صمیمانه نداشته باشند و بستر خانوادگی و تربیتی مناسب نباشد، از عواملی خواهد بود که نوجوان به سمت بازیهای رایانهای بیشتر گرایش پیدا کرده و تمام خواستهها، نیازها و علائقش را در آن بستر تامین کند، بتواند آزادانه بدون تحقیر و مقایسه شدن با دیگران به تجربه شکست و پیروزی یا قرار گرفتن در موقعیتها و شخصیتهای مختلف بپردازد. |
15+ | تمام توضیحات مربوط به رده سنی 12 سال برای این بخش نیز صدق میکند، با برخی تفاوتهای اندک که در یک مورد این تفاوت بارزتر است و آن این است که گرایش نوجوان به بازی میتواند ناشی از عامل جنسیتی یعنی به دلیل تجربه و مشاهده برخی صحنههای جنسی یا انجام بازی با کارکترهای زن به خصوص با لباس های نیمه عریان باشد. از طرفی علاقه به بازیهای آنلاین از این سن شروع میشود و گاها اعتیاد به بازی رایانهای در این سن، ناشی از سابقه و پیشینهای بوده است که از قبل در زندگی شخص اتفاق افتاده و چه بسا نوجوان برای فرار از موقعیت موجود یا مشکلی مثل داشتن کمبود در زمینهای به این بازیها اعتیاد پیدا کنند. |
18+ | تمام توضیحات مربوط به رده سنی 15 سال برای این بخش نیز صدق میکند، با برخی تفاوتهای اندک که یک مورد این تفاوت بارزتر است و آن گرایش بیشتر نسبت به دوره قبل به جنس مخالف و داستانهای مربوط به این عامل و بازیهای آنلاین است. اما نسبت به دورههای قبلی تاثیرپذیری شخص از همسالانش کمتر و خودمحورتر تصمیم و عمل میکند، بیشتر دوست دارد خود را به عنوان یک شخص عاقل و بالغ در تصمیمات و انتخاب برنامهها و علائقش تاثیرگذار ببیند. |
12. الگوگیری مثبت و منفی از بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن؛ اگر کودکان در معرض بازیهای رایانهای قرار بگیرند، قابلیت الگوگیری مثبت و منفی بصورت اندک خواهد داشت، بزرگترین الگوی آنها در این سن والدین آنهاست، اما ممکن است مشاهده تصاویر نامناسب؛ بهداشت روانی و امنیت ذهنی آنها که هنوز توانایی تجزیه و تحلیل مسائل را ندارند به خطر بیاندازد. |
7+ | در این سن؛ اگر کودکان در معرض بازیهای رایانهای قرار بگیرند، قابلیت الگوگیری مثبت و منفی را خواهد داشت، مثلا مشاهده شده در هنگام بازی پو، همان نوع نگهداری را با عروسکهایشان داشته و به آنها غذا و دارو داده، حمام برده و در دنیای خودشان برای آنها ساعت خواب تعیین میکنند، یا با مشاهده بازی مورتال کومبات در پسران گزارش شده است که مدام حرکات جنگی و خشن آنها را تکرار میکنند. در این سن تلقید از یک سری رفتارهای خیلی ملموس شخصیتهای اصلی بازی وجود دارد و کودک خیلی متوجه برخی مسائل مانند قمار و سبک پوشش، مشروبات الکلی، قمار و موارد مشابه آن نمیشود. |
12+ | شخص در این سن در حال ورود به مرحله پرچالش از زندگی خود یعنی نوجوانی است، نوجوانان به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی، هورمونی و روانی، مستعد هرگونه تاثیرپذیری و سعی در تاثیرگذاری دارند، حتی احتمال دارد که فضای خانواده را نیز دچار چالش و فکر مشغولی کنند، در این سن درجه الگوپذیری از شخصیتهای بازی و تمام عناصر بازی از جمله وسایل روی میز، تبلیغات روی شیشه فروشگاهها، نوع صحبت کردن و... میتواند شخصیت نوجوان را تحت تاثیر قرار دهد. |
15+ | در این سن هم همانند مرحله سنی قبل، نوجوان بشدت درگیر و از تمام عناصر بازی تاثیر و الگو میپذیرد، به خصوص که او در مرحله هویتیابی قرار گرفته است و با توجه به الگوهای مشاهده شده سعی میکند که برای خودش شخصیت مستقل بسازد، بنابراین بیشترین میزان الگوبرداری از شخصیتهای داستانی بازی در این سن اتفاق میافتد، چنانچه در بازی نحوه پوشش نامناسب، رفتار و کلمات رکیک، عناصری چون قمار، مواد مخدر، دخانیات مشاهده کند، بسیار مستعد گرایش و علاقمندی به این مسائل خواهد بود. طبق گزارشات بدست آمده، پسرهای نوجوان از بازیهای ماشین سواری و رانندگی هم تاثیرپذیرفته و به تقلید از رانندگان این بازیها بدون هماهنگی کسب اجازه از والدین با ماشین خانواده به خیابان رفته و با سرعت و شتاب بیشتری تصادف کردهاند که موجب لطمات بسیاری به خود و دیگری شده است. یا نوجوانی به تقلید از ورزشکار داستان بازی به انجام آن نوع ورزش مثلا کشتی علاقمند شده است. |
18+ | در این سن نیز باز هم همان الگوپذیری سن قبل وجود دارد، با این تفاوت که میزان آن به نسبت مرحله قبل غالبا کمتر میشود و شخص تا حدودی در نوجوانی به هویتیابی میرسد و میداند که کیست و چه میخواهد و چطور میخواهد زنددگی کند، چه بسا همین زندگی اکنونش تحت تاثیر شخصیتهای داستانی قرار گرفته و دیگر مسیرهای تحصیلی، شغلی و علائقش تعیین و تثبیت شده است. |
استرس
13. استرس ناشی از بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | استرس در بازیهای رایانهای با محتوای نامناسب که هیجان بالا، خشونت، تصاویر و صداهای وحشتناک دارد برای کودکان این رده سنی میتواند ایجاد استرس و آسیبهای جدی به همراه داشته باشد. |
7+ | تاثیر استرس همانند مرحله قبل است که عوارض آن در کودکان با مشاهده اختلال در خواب، کابوسهای شبانه، ناخن جویدن، شب ادراری، دل درد و ...همراه است. |
12+ | در این سن نیز تاثیر بازیهای رایانهای با محتوای نامناسب زمینه ساز استرس بوده و بیشتر با عوارضی چون اضطراب، ترس از تنهایی، تغییرات خلقی و بروز رفتارهای پرخاشگرانه، عصبانیت، مشکل تمرکز، انزوا و ... علاوه بر عوارض ردهسنی قبلی همراه است. |
15+ | در این سن نیز همانند سنین قبلی بازی با هیجانات بالا، تصاویر خشونت بار، قتل و خونریزی، رانندگیهای پرسرعت و حتی دیدن تصاویر جنسی میتواند نوجوان را دچار استرس و عوارض ناشی از آن کند. |
18+ | در این سن تا حدودی نسبت به سنین قبلی میزان استرس ناشی از بازیهای رایانهای در فرد کاهش مییابد، اما اگر در سنین قبلی در اثر بازیهایی با محتوای استرسزا و هر عامل استرسزای دیگری شخص قرار گرفته باشد، عوارض آن در این سن مشاهده میشود، بطوریکه شخص مدام در برابر موقعیتهای مختلف خیلی سریع دچار استرس میشود و برای او این حالت شرطی میشود. |
افسردگی
14.افسردگی ناشی از بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن احتمال اینکه کودکان در اثر بازیهای رایانهای افسرده شوند خیلی زیاد نیست، مگر اینکه در معرض بازیهای با محتوای بسیار آسیبرسان قرار بگیرند و یا حجم و سختی آن به اندازه ای زیاد باشد که بعید به نظر میرسد کودک توانایی انجام آن را داشته باشد. |
7+ | این سن نیز در دچار شدن به افسردگی همانند ردهسنی قبلی است. |
12+ | از این سن احتمال به وقوع پیوستن اختلال افسردگی بیشتر میشود، چراکه دوره نوجوانی خود دورهای مستعد برای بسیاری از مشکلات رفتاری و روانی است که انجام بازیهای نامناسب یا اعتیارد به بازی میتواند این مشکلات را تشدید کند. |
15+ | همانند سن قبلی و حتی بیشتر از آن شخص از بازیهای رایانهای در این زمینه تاثیر میپذیرد و در قالب خلق پایین، کندی و تندی روان حرکتی، بیارزشی، احساس گناه، خودکشی، کاهش تمرکز، خستگی، اختلال در عملکرد تحصیلی و ...خود را نشان میدهد. |
18+ | در این سن اگر فرد دچار افسردگی بوده باشد و تحت درمان گرفته نشده باشد بشدت عمیق و درمان آن سخت شده و سلامت جسمانی و روانی و سایر بخش های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد. |
پرخاشگری
15. پرخاشگری ناشی از بازی رایانهای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | انجام بازیهایی با محتوای نامناسب موجب بروزپرخاشگری بصورت بهانهگیری، گریه و ضربهزدن به وسایل منزل و دیگران میشود. |
7+ | انجام بازیهایی که مناسب این سن نباشد،یعنی محتوای زد و خورد داشته باشد، ایجاد هیجان منفی نماید یا انجام آن سخت باشد، باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه میشود. |
12+ | در این سنین احتمال بروز رفتارهای پرخاشگرانه نسبت به سنین قبل با انجام رفتارهای بسیار خطرناکتر مانند استفاده از چاقو، حمله به دیگران، شکستن وسایل منزل و خارج از منزل، مانند وسایل عمومی شهر و مدرسه میشود و حتی بین هم سالان به تقلید از رفتارهای پرخاشگرانه شخصیتهای داستانی کتک کاری و آسیبرساندن به هم اتفاق میافتد. |
15+ | در این سن نیز مانند ردهسنی مرحله قبل رفتارهای پرخاشگرانه با لطمه زدن به دیگران، اماکن عمومی، رعایت نکردن مقررات، آزار جنس مخالف و...دیده میشود. |
18+ | در این سن نسبت به سنین قبلی رفتار و عملکرد شخص تحت تاثیر بازیهای خشن قرار نمیگیرد اما اگر اتفاق بیافتند، عوارض خود را در قالب افسردگی و بدخلقی، بیهدفی، احساس پوچی و قانون شکنی خود را نشان میدهد. |
افت و پیشرفت تحصیلی
بازیهای رایانهای قابلیت افت و پیشرفت تحصیلی را بسته به محتوایی که دارد، ایجاد میکند، اگر سبک بازیها آموزشی و در قالب بازیهای جدی باشد و به اندازه همراه با رعایت استاندارهای لازم باشد میتواند موجب پیشرفت تحصیلی شود و برعکس اگر محتوای نامناسب داشته و تمام فکر و ذهن کودک یا نوجوان پیش بازی مانده و اعتیاد به بازی داشته باشد، او را از فرایند تحصیل باز خواهد داشت.
16. افت و پیشرفت تحصیلی ناشی از بازیهای رایانههای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | افت تحصیلی و پیشرفت آن، در قالب کتابهای درسی در این سن وجود ندارد، اما محتوای برخی بازیهای آموزشی یا غیر آموزشی مناسب، میتواند آنها را برای یادگیری مطالب درسی دوره مدرسه آماده کند، مثلا در بخش امتیاز گیری در برخی بازیهای کودکانه که با جمعآوری سکه همراه است، کودک با شمردن آشنا میشود، یا در برخی بازیها با اصول طبقهبندی کردن آشنا میشود. |
7+ | در این سن، چنانچه بازی محتوای آموزشی داشته باشد و جزو بازیهای جدی قرار بگیرد، میتواند به درک یادگیری وعمق بخشی به آن در برخی مفاهیم درسی کمک کند، اما اگر بازی محتوای آموزشی نداشته باشد و فقط وقت دانش آموز را بگیرد مانند بازی پاپجی و او وقت مطالعه و انجام تکالیف درسی خود را برای انجام بازی صرف کند، طبیعتا؛ از انجام بازی رایانهای در فرایند تحصیل خود لطمه خواهد دید. |
12+ | توضیحات ردهسنی مرحله قبل در این بخش نیز صدق میکند. |
15+ | توضیحات ردهسنی مرحله قبل در این بخش نیز صدق میکند. |
18+ | توضیحات ردهسنی مرحله قبل در این بخش نیز صدق میکند. |
قانون مداری و قانون شکنی
بازیهای رایانهای در هر سنی متناسب با درک شخص در آن سن نسبت به مسائل و محیطی که در آن زندگی میکند و بیشتر حضور دارد میتواند تحت تاثیر بازیهای رایانهای به رعایت قوانین مانند قوانین راهنمایی و رانندگی در بازی هی تاکسی یا با انجام بازیهای مختلف که قوانین و قواعد مختص خود را دارد با قانونمندی آشنا و به آن عادت کند اما اگر محتوای بازی همراه با قانونشکنی و تخریب اماکن و ضربه زدن به دیگران باشد، خود بازیهای رایانهای کارکرد قانون شکنانه پیدا میکند.
17. قاون شکنی و قانون مداری ناشی از بازیهای رایانههای براساس ردهبندی سنی
سن | توضیحات |
3+ | در این سن کودکان با قواعد و قوانین ساده آشنا میشوند. مانند اینکه آنها متوجه میشوند، شرط رفتن به مرحله بعدی گذر موفقیت آمیز از مرحله قبلی است. اگر والدین بتوانند قوانین استفاده از پلتفرم در اختیار گذاشته شده را به کودک تمرین دهند و او بداند که چه ساعتی و به چه میزان میتواند بازی کند، خود زمینه قانونمندی را فراهم میکند یا برعکس اگر در بازی کودک مشاهده کند شخصیت داستان رفتارهای بزن و بشکن دارد یا والدین قواعدی برای انجام بازی تعیین نکنند او عادت به بیقانونی میکند یعنی والدین دارای سبک فرزندپروری سهلگیر یا غافلگیر باشد. در این سن بروز نتیجه قانونمندی و قانونشکنی در بستر خانواده و مهد اتفاق میافتد. |
7+ | در این سن نیز همانند مرحله قبل کودکان میتوانند قانونمندی و قانونشکنی را از بازی یاد بگیرند. بروز نتیجه قانونمندی و قانونشکنی در بستر خانواده، کودکستان و مراکز پیش دبستانی و پارک اتفاق میافتد. |
12+ | در این سن نیز بازی رایانهای متناسب با محتوایی که شخص بازی میکند میتواند زمینه قانونمداری و قانونشکنی را فراهم کند، که زمینه بروز آن در خانواده، مدرسه، گروه همسالان، جامعه محلی و شهری ایجاد میشود. در این سنین اگر شخص در معرض بازیهای رایانهای مختلف قرار گیرد، غالبا گرایش به قانون شکنی پیدا میکند. |
15+ | در این سن نیز همانند مرحله قبل است اما با شدت بیشتری اتفاق میافتد و اگر شخص قانونمند باشد، نمود آن در رعایت قوانین شهری و هنجارهای اجتماعی بیشتر خواهد بود. |
18+ | در این سن نیز همانند مرحله قبلی است با این تفاوت که بازیهای رایانهای اگر در بعد قانونمداری یا قانون گریزی شخص تاثیر داشته در مراحل قبلی اتفاق افتاده و شرطی شده و تبدیل به عادت میشود که گاهی با گذر از مرحله نوجوانی و عاقلتر و پختهتر شدن شخص و کنترل هیجانات رفتارهای قانون شکنانه کم رنگتر میشود و شخص بنا به آشنا شدن با روابط اجتماعی و اصول آن، خود را همانند یک بزرگسال سازنده و مفیدی تصور میکند که باید تاثیر مثبتی بر ارکان جهان هستی داشته باشد. |